Het verzetsmonument
Jan Gijzenpad
Klik hier voor programma 2024
Het verzetsmonument in Haarlem is een in Franse kalksteen uitgevoerde beeldengroep van een knielende man en vrouw die samen een krans leggen. Het beeld is geplaatst op een voetstuk. Het beeld is 1 meter 60 hoog, 95 centimeter breed en 84 centimeter diep. Het voetstuk is 1 meter 14 hoog, 1 meter 17 breed en 1 meter 08 diep.
De tekst op de voorzijde van het voetstuk luidt:
'EN NU BLIJFT GELOOF HOOP EN LIEFDE DEZEDRIE DOCH DE MEESTEVAN DEZE IS DE LIEFDE I COR.: 13, 13'.
Op de zijkant van het voetstuk zijn de namen van acht omgekomen verzetsmensen en de datum '12-2-1945' aangebracht.
Symboliek Het beeld heeft een sober karakter. Beide figuren 'zijn verenigd in de bedoeling van hun handeling om gezamenlijk de krans als eerbetuiging neer te leggen. De man tracht door een innerlijke sterkte zijn emoties te beheersen, terwijl de vrouw, gebogen van houding met haar hand op het hart, zich meer overgeeft aan haar innerlijke smart'.et
De geschiedenis van het verzetsmonument Jan Gijzenbrug
Op 10 februari 1945 stuitten vluchtende overvallers van de ondergrondse 's avonds in Haarlem-Noord bij de Jan Gijzenbrug op een Duitse controlepost. Er volgde een vuurgevecht waarbij een Feldgendarme gedood werd en een andere gewond raakte. Ook een burger werd getroffen.
De daders wisten per auto te ontkomen. Ze werden een week later gearresteerd en niet lang daarna doodgeschoten als vergelding na een nieuwe aanslag. Intussen hadden de bezetters als represaille voor de dood van de Feldgendarme al meteen na de schietpartij bij de Jan Gijzenbrug 8 verzetsmensen gefusilleerd.
De acht slachtoffers waren door de bezetter gearresteerd omdat ze verdacht werden van verzetsactiviteiten en zaten opgesloten in het Huis van Bewaring aan de Weteringenschans te Amsterdam. Op 12 februari 1945 werden de gevangenen per vrachtauto naar de Jan Gijzenbrug in Haarlem vervoerd. Bij de brug werd door Duitse soldaten een groep burgers bijeengedreven, terwijl de acht mannen naast elkaar werden opgesteld op de Rijksstraatweg. Vervolgens werd het vuurpeloton opgesteld en gaf een officier het bevel tot executie.
Informatie over 8 geëxecuteerde verzetslieden bij de Jan Gijzenbrug: